CHUYỆN CÂY DỪA
Phước phần lớn nhất của những người chọn cây dừa làm bạn khởi nghiệp chắc là được uống nước dừa thỏa thích quá ^^. Vườn nhà One4One đã bước sang năm thứ 4 được ở yên phát triển tự nhiên. Sự bình yên này là lời cổ vũ trong những cuộc hơi chóng mặt say sẩm với cuộc sống, rằng Ok không sao, One4One à, bạn đã làm rất tốt, ít ra có thêm một mảnh đất nhỏ được trả tự do.
Trong mô thức tự động, khi đôi mắt luôn nhìn thấy mọi thứ là hàng hóa thay vì một sinh mệnh, Cây dừa hay cây gì cũng vậy, đều mặc nhiên trở thành nô lệ để bạc đãi, bóc lột để in thành tiền. One4One cũng từng mơ ước xây một nhà máy làm dừa hoành tráng để xuất đi tứ hải, rồi chính mình được chuyển hóa và hài lòng với một xưởng thủ công nho nhỏ, mong sự thịnh vượng của mình song hành cùng với cây dừa chứ không đạp lên nó mà giàu có, và thật may là không có nhà máy nào mọc lên.
Cây dừa vốn không cho nhiều thu nhập, nhưng bù lại nó cũng không tốn công chăm sóc, chọn giống cho tốt, cây khỏe mạnh, chọn khu đất tốt ghim xuống đó chờ ngày thu hoạch thôi. Ngành công nghiệp dừa phát triển, dừa bắt đầu có giá, người ta cũng phân loại trái dừa theo kg, trái to bán loại 1 đắt tiền, trái nhỏ dặt dẹo thì cho vào hàng dạt. Vì thế từ một loại cây tự động lớn, dừa nay được chăm sóc, sao cho trái ngày càng to, và các giống dừa lai mới thay dần để cây vừa vài tuổi đã cho quả sum suê. Dân lại trồng cây bắt đầu san sát, nhiều cây thì nhiều quả hơn, người ta nghĩ vậy, và chặt những cây khác trong vườn chỉ còn vườn độc canh tới 90% là dừa. Rồi như lẽ phải đến, xuất hiện nhiều loại sâu bệnh, ăn củ hũ dừa, hoặc con sâu gì mà ăn hết lá còn trơ xương như những cây chổi dừa trên cao, cây sát nhau thì cũng nhanh lây lan, đồng nghĩa với thuốc diệt sâu bọ côn trùng. Phun xịt lên cây dừa thì người trồng dừa cũng lĩnh đủ. Nhiều vườn không kịp cứu dừa, phải nhìn hàng trăm gốc dừa trơ trọi khô khan chết. Mỗi tháng thì thường dừa cho quả già một lần, nhưng bây giờ người ta bẻ (hái) lấy bẻ để, khô xanh gì cũng bẻ, càng nhiều càng tốt. Dừa trái to nhưng cơm mỏng, nhạt, hầu như không có nước cốt, ít dầu, và dinh dưỡng thấp.
Cây dừa trước đây thì không có như vậy.
Ở cái xứ phù sa ngập đồng như miền Tây, thật không cần thiết phải bón thêm phân làm gì. Mùa nước lớn, con nước mang phù sa ngập tràn vườn dừa, chừng vài tiếng một ngày, liên tục mấy tháng. Có một hình bên dưới bạn nhìn có vẻ như mặt đất, không phải, bên kia rặng dừa nước là con sông sâu, phù sa được giữ lại một lớp cao, dầy như thế đó, tưởng gần bằng mặt đất luôn. Ngày xưa có nghề bồi bùn (hay lớp phù sa đọng lại trong các mương dừa) bón quanh gốc dừa, bây giờ tuy học lóm nhưng có ứng dụng công nghệ, nhà One4One có thể dùng máy bơm, bơm thẳng phù sa vào vườn, năm sau mùa nước lớn, nó lại bồi như cũ. Xơ dừa ủ phân bò, rồi thêm tro từ quá trình đun nấu, là thứ thực ăn cực phẩm của dừa. Dừa trồng thưa, trái lại thêm to và cơm dầy chắc nịch. Nhiều năm qua, ở vườn dừa theo kiểu ngày xưa này chưa xuất hiện các loại sâu bệnh, dù vết tích những năm cũ vẫn còn đọng lại ít nhiều.
Việc bẻ dừa nghe cũng giống cổ tích nữa, ngày mới về chưa biết, mình nhờ đội thợ bẻ vào thì người ta vặt sạch vườn, cứ thấy to là giật hết. Đúng nhất là chỉ lựa những quả đủ tuổi, dừa thật khô thì mới bẻ, chất lượng dầu như thế mới là tốt nhất. Có những cây dừa cao tít tắp phải 20 mét, thật không đơn giản để bẻ dừa, càng khó hơn để vừa lựa vừa bẻ những trái khô trong một chùm còn xanh. Đối với One4One đó là một loại siêu năng lực, mà sẽ không thể còn sự tiếp nối bởi thời buổi vội vã và dễ dãi này, lấy đâu ra sự kiên nhẫn và bản lĩnh như vậy.
Khác với độ vội vã bẻ bừa bẻ càng của đội thợ chuyên nghiệp, mình nhìn chú nhà mình thong dong, lựa chọn rồi mới giơ câu liêm lên, người ta thấy kém hiệu quả, không năng suất, mình thấy đẹp, mình ngắm như một người hùng trong truyền thuyết. Nhưng điều đáng nói là tuy hái có chậm một chút, nhưng số lượng trái nhà One4One còn ít phần vượt trội, chất lượng thì miễn bàn. Vậy đó…
Có lần thấy dì Ba ra vườn ngắt mấy cọng rau vào luộc, ở phố thị chợ thì toàn bán rau nhổ cả rễ, mình nghĩ ở nông thôn mới có điều kiện ngắt vậy, đỡ nhặt rau. Sau này tình cờ xem clip của chú Jon Jandai, cách trồng một cây rau ăn 2 năm, thì ra đúng là như vậy, chỉ cần ngắt phần lá, phần mầm mới sẽ nhô ra, lần sau mình ngắt tiếp, mình ăn rau nhưng vẫn giữ được sinh mệnh ấy cho tới khi nó trổ bông, trổ hạt rồi lìa đời. Tự nhiên thấy cảm động, cái cách mà con người ta đối với cái cây. Đó có phải là đỉnh cao của nông nghiệp không nhỉ? Trái dừa nhà mình cũng đang được thu hái như vậy đó
Xưởng nhỏ mà trường học lớn, nơi đây ít nhất vun vén cho một tâm hồn được thấu hiểu và trưởng thành, để học làm người từ những điều đơn sơ nhất, rồi miệt mài thực hành. Dừa từ vườn nhà One và mấy chú xung quanh nhà là đủ 70 – 80% sản lượng bán ra, từ từ tìm kiếm chọn lọc thêm những vườn dừa phù hợp với mình, tham gia vào một nhánh nhỏ canh tác sinh thái trong hợp tác xã, không phải người nông dân nào cũng sẵn sàng để thay đổi, nên mình rất biết ơn nếu một ngày tìm thấy được một nụ cười hiền hậu “cô, cho tui tham gia vườn dừa One4One”. Sản lượng không nhiều, nhưng sản phẩm từ đây rồi cũng đi khắp nơi, nhờ nó như bồ câu đưa thư, tìm bạn hữu duyên, giao lưu và tự nhiên hiểu chuyện của nhau dù chưa từng một lần gặp.
